UÇUŞ EĞİTİMİNDE SİMÜLATÖRLER

 Simülasyon bir sistemin ya da bir durumun taklit edilmesi, canlandırılması olarak tanımlanabilir. Bu durumun gerçekçi olarak taklit edilmesi personele tecrübe sağlar. Bunun yanı sıra simülasyon olası durumlarda personelin çalışma ve davranış şekillerini görmek ve strateji geliştirmek için de kullanılır. 

Simülasyonun gerçekleştiği ortam, sanal dünya “sentetik ortam” olarak adlandırılır. Gerçek ortama Benzetim işlemi burada gerçekleştirilir.

Sentetik ortamı bir araya getiren bileşenler şunlardır:

Simülatör yazılım ve donanım olmak üzere 2’ye ayrılır. 

Yazılım: ortam şartlarının oluşturulması ve simülasyonu oluşturması, oynatılması, kaydedilmesi, ve değiştirilmesinde rol alır. 

Donanım: Simülasyonun gerçekleşmesi için kullanılan bilgisayar, görüntü sistemi, kontrol sistemi, ses sistemi, iletişim sistemi ve kabin olarak düşünülebilir. 

Personelin simülatörü kullanırken anın geçekçiliği ve verdiği hissi yaşayabilmesi için simülatöre ses sistemi kurulmasıdır. 

Oluşan ses efekti kulaklık vb. İletişim aracıyla personele iletilir. Örneğin;

– Motor ve mekanik ses

– Kule iletişimi

– Hava durumu (yağmur sesi vs.)

– Uyarı, alarm ve patlama sesi

Gibi sesler simülatörde kullanılabilir. 

Personel ve eğitmen iletişimi sağlanması için  “Voice Over IP” (VOIP) iletişim yapısı oluşturulur. 

Eğitim tipine göre simülasyona uygun PC ya da gerçek araç (kokpit, öğrenci/personel koltuğu gibi) bölümü kabin olarak kullanılabilir. Gerçeklik katmak amacıyla sarsıntı, ivme, gibi hareket efekti verilebilir. Bunun için “Motion Base Platform” tercih edilebilir.

Bu kısımda simülasyon sisteminin takibi olmalıdır. Bu bölüm öğrencinin/personelin performansının izlendiği kısımdır. Kabindeki göstergeler simülasyonun anlık durumunu gösterir. Ayrıca öğrencinin/personelin karşılaşması istenilen acil durum da buradan ayarlanır. 

Sanal ortamı bilgisayar tarafından yansıtan sistemdir. Projeksiyon sistemi, monitör, sanal gerçeklik gözlüğü bu sistemden sayılabilir. 

Aracın kumanda edildiği bileşendir. Lövye, düğme ve benzeri kumanda giriş elemanları bu bileşene aittir. 

Simülasyonun yansıtılacağı görüntü sistemindeki bilgisayar uygulanan kumanda komutları ile gösterilen görüntü arasındaki ilişkiyi sağlar.

Eğitim: pilot, uçuş ekibi, bakım personeli, ve hava trafik kontrol ekibi tarafından kullanılır.

Prototipleme: performans analizi, görev analizi ve harekat modellemesi amacıyla kullanılır.

 Temel kokpit eğitiminde kullanılır. Öğrenciyi/personeli kokpit ortamına alıştırmak ve araçları tanımasını sağlamaktır. 

 Temel uçuş eğitim simülatörüdür. Uçuş yönetimi ve temel eğitim bu tip simülatörde verilir. Amaç öğrencinin/personelin uçuş melekelerini edinmesidir. 

 Temel aletli uçuş eğitimi burada verilir. Öğrencinin/personelin uçuş enstrümanlarını kavraması amaçlanır. 

 Uçuş seyrüsefer eğitimi bu tip simülasyonda verilir. Seyrüsefer usül ve teknikleri burada denenir. 

 Kokpit göstergeleri simüle edilmiştir. Amaç kokpitteki işleyiş ve sisteme aşinalık ve personelin/öğrencinin prosedürleri kavramasıdır. 

 Yüksek sadakat uçuş ve çevre modelidir. Uçağın uçuş karakteristikleri gerçeğe uygun şekilde benzetilmiştir. 

 Uçak tipine özel yüksek sadakat uçuş modelidir. Kokpitteki tüm sistem ve cihazlar gerçeğe uygun yerleştirilmiştir. Hareketli platformlar kullanılır. 

 Askeri tip simülatörlerdir. Silah ve sensör sistemleri gerçeğe uygun olarak yerleştirilmiştir.