Aviyonik Nedir?

Aviyonik, ‘Havada Kullanılan Elektronik Ekipman’ olarak tanımlanabilir. Aviyonik’e örnek vermek gerekirse, Uçuş Kontrol Sistemi gibi modern bir uçağın neredeyse her elektronik ekipmanı aviyoniktir. Aviyoniklerin sadece sivil yolcu uçaklarında olduğunu düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Bir savaş uçağında hedefleme ve uçağın radarı gibi birçok sistemi aviyonik olarak tanımlanabilir. Sivil bir uçakta kabin içi eğlence sistemini bile uçağın bir aviyonik parçasıdır. Uçağın, uçuş bilgisayarları, hidrolik sistemleri, yangın dedektörleri ve uçağın jiroskopu da bir aviyoniktir. Umarım aviyonikin ne olduğu kafanızın içinde canlanmıştır. Evet bu kadar örnekten sonra aviyonik ile uğraşan mesleklere bir bakalım.

Aviyonik İle Uğraşan Meslekler

• Aviyonik Teknisyeni
• Uçak Aviyonik Komponentler Bakım Teknisyeni
• Aviyonik Montaj Hattı Teknisyeni
• Aviyonik Sistemler Test Mühendisi
• Aviyonik Tesisat Teknisyeni

Yukarıda verdiğim gibi aviyonik ile uğraşan birçok meslek vardır.

Bugün kullanılan pek çok modern aviyoniklerin geçmişi ve geliştirmesi 2. dünya savaşı dönemindeki çalışmalara dayanır. Örneğin, günümüzde etkin bir şekilde kullanılan otopilot sistemleri, bombardıman uçaklarının hassas hedefleri vurabilmesi için yüksek irtifalarda sürekli ve istikrarlı oranda uçması için geliştirilmiştir.

Askeri Aviyonik Sistemler Nelerdir?

Askeri aviyonik sistemler uçağın tipine, üretim veya modernizasyon tarihine bağlı olarak farklı şekillerde sınıflandırılabilmektedir. Günümüz modern uçaklarının yapısına bağlı yapılacak bir sınıflandırma aşağıdaki gibidir:

• Navigation: Seyrüsefer Sistemleri
• Communications: Haberleşme Sistemleri
• Sensörler
• Mission System : Görev kontrol Sistemleri
• Göstergeler ve Kontroller

İsterseniz şimdi bir nakliye uçağıyla bir kara saldırı uçağının fiziksel özellikleri ile sistemlerini karşılaştıralım. Örneğin bir C-130 ile A-10’u karşılaştıralım.

Fairchild Republic A-10 Thunderbolt

A-10 bir kara saldırı uçağı olduğu için çok hızlı ve alçaktan uçabilmeli, saldırı manevraları ve kaçamak eylemler için oldukça çevik olmalıdır. Bu uçakta sensörleri ve silah sistemlerini kullanmak üzere genellikle iki personel kullanılır.

C-130

C-130 bir askeri kargo uçağı olduğu için uzun menzil uçabilmeli, havada yakıt ikmali yapabilmeli ve iyi bir navigasyon sistemine sahip olmalıdır. Kötü hava koşullarında kötü pistlere iniş kalkış yapabilmedir. Personel; pilotlar, yükleme/boşaltma ekibi ve paraşütçü timlerden oluşabilir.

Her iki uçağın sistemleri karşılaştırıldığında Uçak Seyir Sistemleri’nin genellikle aynı olduğu, Kargo uçağında Silah Sistemleri olmadığı, Saldırı uçağında Silah Sistemlerine ek olarak hedef algılama ve nişan alma (sensörler, lazer hedef saptama) sistemleri olduğu ayrıca pilotun önünde ve kaskında özel göstergeler bulunduğu görülmektedir.

HUD: Head-up Display: Başüstü Göstergesi. Gösterge tablosundaki bilgileri ön cama yansıtan sistem

HMD: Helmet-Mounted Display: Kaska monteli gösterge.

FCS: Flight Control System: Uçuş Kontrol Sistemi: Fly-by-wire, manüel uçuş kumandalarını elektronik bir arayüz ile değiştiren gelişmiş uçuş kumanda sistemi

Station Keeping İstasyon Muhafaza: Hareket halinde olmasına rağmen Uçağın pozisyonunu muhafaza etmesi

DASS: Defensive Aids Subsystem: Savunma Destek Sistemi: Uçağa yöneltilmiş füzeleri algılayan ve bu tehlikeleri savuşturan elektronik sistem. Bu bahsettiklerim savaş uçaklarındaki aviyoniklere örnek verilebilir.

Bu yazımda size aviyonik konusunu anlattım. Umarım beğenmişsinizdir. Yorum yapmayı unutmayın 🙂

Bu yazıyı da beğenebilirsiniz:

Uçak Gövde Yapısı