Türbülans Nedir ?
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
TÜRBÜLANS NEDİR ?
Türbülans, uçak seyahatlerinde karşılaşılan bir doğa (HAVA) olayıdır. Türbülans basitçe düzensiz hava hareketi olarak tanımlanabilir. Türbülans; halk arasında sallantı ya da hava boşluğu olarak da ifade edilen, bazı uçuş korkusu olan yolcuları rahatsız ve tedirgin eden hava hadisesi olarak da tanımlanmaktadır. Türbülans atmosfer basıncında ortaya çıkan farklılıklar, havadaki sıcaklık değişimlerinin rüzgar hızını etkilemesi, farklı hızlarda hareket eden hava kütleleri, havanın bir dağ kütlesi çevresindeki hareketi, fırtınalar, jet uçakların akımları gibi farklı nedenler sonucunda oluşabilir. Türbülans suyun içinde oluşan girdaplara da benzetilebilir. Oluşabilecek türbülansların çoğu gelişmiş hava tahminleri sayesinde öngörülebilir ve buna göre uçağın seyir planı önceden yapılabilir.
Türbülans esnasında uçaktan değişik sesler gelmesi, kanatların aşağı ve yukarı esnemesi de normaldir. Bu durum aynı zamanda uçağın yeterince esnek olduğunun da kanıtıdır. Yolculuk esnasında kanatlara dikkatli bakılacak olursa esneme hareketi fark edilebilir. Kanatların bu esnek yapısı sayesinde karşılaşılan hafif ve hatta orta şiddetteki türbülanslar probleme sebep olmaz. Uçaklar orta şiddette türbülansa dayanıklı olarak tasarlanmıştır. Kuvvetli türbülanstan ise kaçınmak gerekir. Uçuş rotasında türbülans olabileceği, uçuş için hazırlık yaparken kokpit ekibine bildirilir. Onlar da , gerekiyorsa, uçuş irtifasını veya rotayı değiştirerek türbülansın içinden geçmemeye çalışırlar. Uçuştayken ise beklenmeyen bir türbülans ile karşılaşılırsa uçağın sürati ve irtifası değiştirilir. Yine de alınan bu tedbirler sarsıntının tamamen ortadan kalkacağı anlamına gelmez. Bu yüzden, yolcular emniyet kemerleri bağlı bir şekilde seyahat etmelidir.
TÜRBÜLANS SIRASINDA NELER OLUR?Türbülans sırasında uçak metrelerce irtifa kaybedeblir, bazen çok şiddetli sarsıntılar da olabilir. Yolcuların emniyet kemeri takılı değilse yerinden fırlayabilir. Kafasını ya da vücudunun başka uzuvlarını çarpanlar olabilir. Şiddetli türbülansta yaralananlar bile olabilir.
TÜRBÜLANS ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
1) Açık Hava Türbülansı (Clear Air Turbulence) :
Bu tipteki türbülansların temel sebebi, çok yüksek seviyelerde bulunan ve tüm dünyayı saran, jetstream adı verilen çok hızlı hava akımlarıdır. Jetstream’lerin hızı ve yönü ani bir şekilde değişiklik gösterebilir. Bu değişim sonucunda ortaya çıkan dairesel hava akımları, türbülans oluşmasına yol açar Açık hava türbülansı, bütün türbülans çeşitlerinin içinde en tehlikeli olan türbülans türüdür çünkü uçaktaki hava durumu radarı tarafından tespit edilemez.Bu yüzden uçuş ekibi ve yolcular hazırlıksız yakalanabilir ve yaralanmalara sebep olabilir.
2) Kuyruk Türbülansı (Wake Turbulence) :
Kuyruk türbülansı, uçak kanatlarının uçlarında meydana gelen dairesel hava hareketi sonucunda ortaya çıkar.Özellikle geniş gövdeli uçakların arkasından gelmekte olan dar gövdeli uçaklar, bu tip türbülanstan fazlasıyla etkilenebilir.
Kuyruk türbülansı, uçak kanatlarının uçlarında meydana gelen dairesel hava hareketi sonucunda ortaya çıkar.Özellikle geniş gövdeli uçakların arkasından gelmekte olan dar gövdeli uçaklar, bu tip türbülanstan fazlasıyla etkilenebilir.
3)Taşıyıcı Türbülans (Convective Turbulence) :
Yeryüzünün eşitsiz bir biçimde ısınması sonucunda oluşur. Yükselen sıcak hava, rüzgârın yönü ve hızında değişikliklere yol açar.Uçuş planı yapılırken veya seyir esnasında bu tarz hava akımlarıyla karşılaşan pilotlar, rotayı bu türbülanslara girmeyecek şekilde ayarlayarak rotadan kaçınma gerçekleştirirler.
4) Dağ Dalgası Türbülansı (Mountain Wave Turbulence) :
Kuvvetli rüzgâr akımlarının dağların tepesinden veya kenarlarından hızlı bir şekilde geçmesi sonucunda ortaya çıkar.Bu tipteki türbülanslardan kaçınmak kolaydır; çünkü dağların yeri bellidir.
TÜRBÜLANS UÇAĞI DÜŞÜRÜR MÜ?
Türbülans olayı uçakta aşırı bir sallanma oluşmasına yol açacağı için yolcuların korkmasına ve paniklemesine yol açar ancak asla uçağı düşürmez. Modern çağda sadece türbülans nedeniyle düşen hiçbir uçak belirlenmemiştir. Uçaklar türbülans dâhil olmak üzere taşıyabilecekleri maksimum yüke göre tasarlandığından dolayı hiçbir uçak türbülanstan dolayı düşmez. Ancak bazı teknik sebepler, pilotaj hatası vb. gibi sebepler zincirinin bir araya gelmesi nedeniyle ancak böyle bir şeyin gerçekleşmesi beklenebilir.
YORUMLARA GİT (0)
