Füzeden Kaçınma Manevraları

Bugün savaş uçaklarının havadan gelebilecek füze tehditlerine karşı füzeden kaçınma manevraları ile füzelerden kaçınabildiklerini genel hatlarıyla göreceğiz. Hiç zaman kaybetmeden başlayalım. Öncelikle çoğu kişinin yanıldığı şey füzelerin nasıl çalıştığıdır. Füzeler bir uçağı arkasından kovalamaz. O uçağın nereye gittiğini hesaplar ve hesaplanılan yere doğru ilerler. Ayrıca bir füzenin motoru dakikalar boyunca füzeye güç sağlamaz belli bir süre sonunda füzenin motoru durur. Füze alacağı yolun geri kalanını motorun durmadan önce ona verdiği enerji ile manevralar yapar. Yani füzenin motoru durduğu için füze belli bir kinetik enerji ile yolu kat etmektedir. Ve zaman geçtikçe füzenin kinetik enerjisi azalmaya başlar. Yerden gelebilecek füzede de havadan gelebilecek füzeler için de durum aynıdır. Yani size bir füze atılmış ise sizin amacınız o füzenin enerjisini bitirmektir.

İşte bu bağlamda savaş uçakları belli manevralar yapmaktadır. Bu manevralar dışında chaff veya flare atmak gibi basit yöntemler de vardır. Kısaca chaff, bir uçak herhangi bir radarın kendisine kilitlendiğini tespit ettiği anda bu tür füzeleri yanlış yönlendirmek için kullanılır. Düşman radarlarının kafasını karıştırmak ve halihazırda izlenen bir radarın kilidini kırmak için bir bulut gibi dağılan çok küçük yansıtıcı parçacıklardan oluşur. Flare ise genellikle kısa mesafelerde fırlatılan IR güdümlü füzeler için kullanılır.

Flare aynı bir işaret fişeğine benzemektedir. Çok parlak yapıdadır ve yüksek bir  ısı yayar. Bu da IR güdümlü füzelerin kafasını karıştırmaya yarar. Fakat bunların füzeyi hedefinden şaşırtma olasılığının düşük olmasından kaynaklı, uçaklar belli manevralara ihtiyaç duymaktadır. Füzeler sınırlı kinetik enerjiye sahiptir ve bunu en iyi şekilde kullanmak için başta da söylediğim gibi hedefin hesaplanan konumuna veya ilerleme açısına dayalı bir yolu izleyerek kendilerini hedefe yönlendirir. Yani tam kesişme noktasını hesaplar ve o noktaya doğru uçar.

Füze uçaktan atıldığında, hedef uçağa göre muazzam bir enerji avantajıyla başlar. Uçağa göre yüzlerce deniz mili daha hızlıdır. Fakat füzenin motoru belli bir süre sonunda duracağından, avantaj hedef uçağa geçecektir. Füze sizden çok uzak bir mesafeden fırlatıldıysa, bulunduğunuz yere ulaşmak için çok fazla enerji harcayacak ve bu nedenle son aşamada daha az enerjiye sahip olacaktır. Bu, füzenin size karşı sahip olduğu enerji avantajını daraltır.

Füze daha yakınsa, geometriyi kullanarak enerji aralığını daraltmanız gerekecek. Füze tam kesişme noktasını hesapladığı için füzenin tam tersi bir istikamete doğru giderseniz füzeye büyük bir enerji kaybı yaşatacaksınızdır. Füze BVR menzilinde kafa kafaya ateşlenirse, bundan kaçınmanın birkaç yolu vardır. Birincisi, saldıran uçağa kabaca 90 derecelik bir açıyla uçmak için sola veya sağa sertçe dönmektir. Bu, füzenin enerjisini harcanmasına ve hedefe doğru gitmesini zorlar; Sonuç olarak, hedef uçak sert bir dönüş yaptığında, çok daha geniş dönüş dairesiyle füze bunu telafi edemeyecektir.

Bir diğer taktik ise geriye dönüp yere dalmak, hız kazanmak ve uçak ile füze arasına mümkün olduğunca fazla mesafe koymaktır. Bu taktik aynı zamanda arkadan BVR atışları için de kullanışlıdır, ancak daha kısa mesafelerde tek başına kullanışlı değildir. Pilot, uçağı dönüşe çekerek ve füze yeterince yaklaştığında füzeyi zorlayarak füzeden fiziksel olarak kaçmalıdır.

Çoğunlukla daha uzun mesafelerde faydalı olan taktik ise, tırmanmaktır. Uzun menzilde füze motorunu yakmış olacağından, enerjisini hızla boşaltması anlamına gelecektir. Füze yakın bir mesafeye ulaştığında, yere dalmak ve ardından tekrar yukarı doğru tırmanışa geçmek pilotun enerji kazanmasına ve bunu füzeden kaçmak için kullanmasına izin verecektir.

Kısa mesafelerde de işe yarayan ikinci taktik ise, uçak füzenin uçuş yoluna göre bir açıda olacak şekilde (optimum 30-60 derece) konumlandırılmalıdır; enerjiyi korumak ve yerdeki karmaşadan yararlanmak için yere doğru dalış yapmalıdır. Füze yaklaştığında, uçak ters yönde sert bir dönüş yapacak; füze hala takip ediyorsa, uçak hemen dönüşü tersine çevirecektir. Uçağın yön değiştirmesi ile füzeyi takip etmesi arasında bir gecikme olduğu için bu durum füzenin yönünü düzeltene kadar yanlış yöne gitmesine ve aynı zamanda enerjisini harcamasına neden olacaktır. Sonunda, uçağın yanından uçacak ve ıskalayacaktır.

Yukarıda anlattığım manevralar dışında bir füzenin isabet edip etmemesi birçok değişkene sahip. Havada elektronik karıştırmaya, hava durumuna, nem oranına bile bağlıdır. Ama bu yazıda bir savaş uçağı hangi manevralar ile bir füzeden kaçınabilir onu anlatmak istedim. Görüşlerinizi yorumlarda belirtmeyi unutmayın 🙂

Bu yazıyı da beğenebilirsiniz:

LANTIRN (Lox Altitude Navigation and Targeting Infrared for Night)