U-2 Krizi

U2 uçak krizi. ABD ile SSBC devletleri arasında ortaya çıkan belki de dünyanın en büyük uçak krizi .Amerikan yöneticilerinin Sovyetler Birliği’nin 1949 yılında ABD’nin atom tekelini ortadan kaldırmasından sonra duymaya başladıkları derin güvensizliğin doğrudan bir sonucudur.  Sebeplere göz atacak olursak Soğuk Savaş demek yeterli olur. ABD ve SSBC arasındaki gerilimin tavan yaptığı bir dönemde ABD U2 uçaklarını üretme kararı aldı daha doğrusu giderek tırmanan silahlanma yarışında Sovyetler Birliği’ni kontrol etmek isteyen Amerikan Merkezi Haber Alma Teşkilatı-CIA, hükümetten yeni bir keşif uçağı istedi. O dönemde böyle bir uçağı üretebilecek tek bir firma vardı ABD’de : Locheed Martin.

U-2’ler ilk olarak 1950’lerin başında ortaya çıktı. Lockheed Clarence ‘Kell’ Johnson yönetiminde ‘Kokarca İşleri-Skunk Works’ adı verilen gizli ekiple tasarım çalışmalarına başladı. İlk U-2, 4 Ağustos 1955’te Tony LeVier tarafından uçuruldu. Uçak hizmete 1956’da girdi. Aquatona’ adı verilen projede tasarlanan uçak çok yüksek irtifalardan uçup saatlerce havada kalabilen, gelişmiş optik cihazlarla istenilen bölgenin fotoğrafı rahatlıkla çekebilen bir uçaktı . Hatta şöyle bir bilgi vermek gerekirse uçak dünyanın en yüksekten uçan uçağı olarak tarihe geçmiştir ve bu uçağın pilotu uçağa binmeden önce astronot giysileri giymek zorundaydı . Hatta uçağa binmeden önce 1 saat oksijen alması gerekiyordu. Bu işlem sayesinde kandaki nitrojen baloncukları yok ediliyor. Uçuş öncesinde saf oksijen alınmaması durumda kandaki nitrojen genleşerek yüksek irtifada ölüme neden olabilir çünkü.

Peki neydi bunca zahmetin nedeni ?

Tabi ki de Sovyetler’in radarına yakalanmadan onların fotoğrafını çekebilmek. U-2’ler gelişmiş kameralarla kaplıydı. Radara yakalanmıyordu. Sovyet füzeleri onları vuramıyordu . Ancak 1960 yılının Mayıs ayında Sovyet toprakları üzerinde bir Amerikan Lockheed U-2 casus uçağının düşürülmesi üzerine Sovyet-Amerikan ilişkilerinde önemli bir bunalıma yol açıldı ve Soğuk Savaş şiddetlendi. Normalde böyle bir uçak düşürülmesi gibi bir durumda U2 pilotunun kendisine yanında bulunan zehirli iğneyi vurması ve bilgi sızdırmaması, ayrıca hepsinden önce kamerayı imha etmesi gerekmekteydi. Fakat tahmin edersiniz ki böyle hayal edildiği gibi bir durum olsaydı bu kriz yaşanmazdı. Pilot kendisine o iğneyi yapmamış ve kamerayı da imha etmemişti. Bu sebeple Sovyetler herşeyi öğrendi. Ve bu durum birçok açıdan sıkıntılara neden olmuştu. Türkiye için de bir sıkıntı oluşturmuştu çünkü U-2’ler Adana İncirlik Üssü’nden kalkıyordu ve 9 saatlik bir uçuşun sonunda Norveç’e iniyordu. Türkiye uçağın amacını bilmiyordu. Görevini sadece ABD biliyordu. Ta ki bu olaya kadar. U2 olayı yaşandığında ABD pilotun yakalandığından habersiz meteoroloji için uçuyordu uçak gibi bahanelerle sığınmıştı. Fakat pilotun yakalandığını öğrenince işin şekli değişti ve ABD her şeyi itiraf etmek zorunda kaldı. Bu durumdan sonra NATO ABD’nin gerçek yüzünü gördü ve ona duyulan güven duygusu yok oldu. Sonuçta böyle önemli bir kararı kendi başına verip kendi başına hareket etmiş ve bunun sonucunda habersiz birçok ülkenin de başı yanmıştı. Kosova’daki operasyonlara ise U-2’ler Fransa üzerinden katılmıştı. Uçuş sırasında U-2’lerin Fransız üslerinin de fotoğraflarını çektiğinin belirlenmesiyle Fransa bu uçakların kendi topraklarını terketmesini istedi. Yani anlayacağınız bu olay sadece doğu batı blokları açısından değil birçok açıdan özellikle de Türkiye açısından önemli sonuçlara neden olmuş olan bir olaydır.

Şimdi biraz da U2 uçaklarını tanıyıp yazıyı sonlandırıyoruz.

2 uzun menzilli yüksek irtifa uçuşu gerçekleştirmek için tasarlanmıştır. U-2 Uçağı, F-104 Savaş Uçağının Uzun Kanatlı Halidir. Bu uçak bir füze gibi havalanabilmekte, 10 saniye içinde 300 metre yükselmekte, 21000 metre yükseklikte uçabilmekte, güçsüz olarak 300 mil (495 km) süzülebilmekte ve yakıt almaksızın yedibuçuk saat (3000 mil – yaklaşık 5000 km) uçabilmekteydi. U-2’lar çok yüksekten net fotoğraf çekecek güçlü kameralarla donatılmıştır.

Genel Özellikler

• Mürettebat: 1
• Uzunluk: 19.2 m
• Yükseklik: 4.88 m
• Kanat açıklığı: 31.4 m
• Kanat Alanı: 92.9 m²
• Boş ağırlığı: 6,760 kg
• Azami Kalkış Ağırlığı: 18,100 kg
• Motor: 1× General Electric F118-101 turbofan