AC-130 Gunship (Spectre)

AC-130 Gunship, C-130 Hercules nakliye uçağının özel kuvvet birliklerine sıcak çatışma bölgelerinde yakın hava desteği sağlaması için modifiye edilmiş halidir. Bir nakliye uçağını modifiye edip yan taraflarına da silah ekleme fikri 1960lara dayanıyor. Bu tarihte ilk defa Amerika Vietnam Savaşı’nda bu taktiği denemişti. 1970 , 80 ve 90larda da ara ara muharebelerde bu uçağı kullandı . Ancak bizim bu uçakları görmeye ve tanımaya başlamamız 2000li yıllara dayanmaktadır. Bu tarihlerde Irak ve Afganistan savaşı ile biz tanıdık bu uçakları.

AC 130 aslında bir kargo uçağı . C 130’un ta kendisi. Ancak onu öyle güzel modifiye etmişler ki ölüm makinesine dönüşmesi işten bile olmamış. O bildiğimiz C 130lar resmen bomba yağdıran efsanelere dönüşmüş.

Amerika ordusu 1960larda Vietnama direniş gösterdiğinde bu başta çok küçük ve basit bir olay olarak görünüyordu. Hatta Amerikalar buna polisiye vakası falan diyorlardı. Ancak Vietnam efsane bir direniş göstermekle kalmayıp üstüne birde Amerika’nın gözünü harika korkutuyordu. Durumun iyice kötüye gittiğini gören Amerika yetkilileri her türlü uçuk, ilginç fikire açıklardı. Günümüzdeki birçok efsane de o dönemlerde çıkmıştı zaten. İşte böyle bir zamanda denizdeki piyadelere hava desteği sağlamak için o dönem çok yaygın kullanılan C 47ler modifiye edildi. Uçağın yanlarına 3 adet 7mmlik vulkan topu eklendi ve Gunshipe dönüştü. Bu uçaklar Kamboçya ve Vietnam’da deniz piyadelerine hava desteği vermesi için kullanıldı. Bu uçaklar Vietnam’da gayet işe yaradı ve başarıyı yakaladı. Gidecekleri yere en kısa sürede en yüksek mühimmatla gidebiliyor oluşları onların en önemli özellikleriydi. Ancak her efsanenin olduğu gibi bu uçakların ciddi sorunları vardı. En önemlisi onlar bir kargo uçağından geliştirilmişti ve hantallardı, ayrıca da atış yapabilmesi için ciddi alçalması gerekiyordu. Bu nedenle de alçaktan uçan bu uçakları Kuzey Vietnam hava savunma sistemleri rahatça indiriyordu. Amerika’ya daha güçlü daha iyi bir şeyler lazımdı. Burda da devreye Lockheed Martin tarafından üretilen C-130 Hecules girdi.

İlk uçuşunu 1954te yapan emektar C-130’lar dünyada Amerika ve Türk ordusu dahil olmak üzere altmıştan fazla ülkede hala kullanılmaktadır. Kendisi zorlu şartlarda bir harikadır. THK envanterinde 16 tane bulunuyor bu uçaktan. Konumuza gelecek olursak Amerika bu uçakları dönüştürme kararı aldıktan kısa bir süre sonra 1972de AC 130 Sprectre olarak karşımıza çıktı bu uçaklar. AC130, C 47den çok daha iyiydi. Çok yükseklere tirmanabilir 3000 metreden yakın hava desteği verebiliyordu. C 47lerde sadece 3 tane 7mmlik top varken AC130larda bir adet 105 mmlik M102 topu vardı. Bunun dışında bir adet 40mmlik L60 topu bulunuyordu. Ayrıca iki 20 mmlik 6 namlulu vulcanlari vardı. Yüksek ateş gücünü saatlerce bölgeye taşıyabiliyorlardı. AC 130 gerçekten bir efsaneydi ancak Amerika ordusunun Vietnam’da aldığı ağır yenilgiyi önleyemedi. Yine de Amerika bu uçaktan çok memnun kalmıştı ve onu bir kenara atmak yerine kullanmaya devam etti. 1990larin ortalarına kadar sadece özel hizmetlerde kullanılıyordu bu uçaklar. Ancak bu yıllardan sonra hizmete giren AC 130 H / U Spectreler ile artık Kara Kuvvetleri’nin tamamına hizmet vermeye başladılar. AC 130lar altın çağlarını ise yazının başında da söylediğimiz 2000lerde Irak Afganistan savaşında başladılar. Irak ve Afganistan savaşında Amerikalılar AC 130ları çok yoğun bir şekilde kullandı. Özellikle Afganistan’da AC 130lar Taliban’a karşı aşırı etkililerdi. Ayrıca da çok çetin askeri platformlarda ondan iyisi yoktu. Afganistan cephesinde de 3000li metrelere tırmanabilen AC 130lara karşı Taliban’ın eski soğuk savaş döneminden kalma füzeleri etkisiz kalıyordu.

AC 130 H ve AC 130 U lar birbirinden gerçekten ciddi farklar gösteriyorlardı. Nesil farkları. AC 130 H ler C 13lar ile oldukça farklılar herşeyden önce. AC-130U, 3. nesildir ve en son teknolojileri içermektedir. Spooky nick name ile adlandırılır. 20 Aralık 1990’da ilk uçuşunu yapmıştır. En büyük farkları silahları ve elektronik donanımları olarak karşımıza çıkıyor. En ciddi fark ise U versiyonunun H versiyonundan 3 kata kadar daha fazla mühimmat ve top taşıyabiliyor oluşu. Bu da 6 ila 8 ton mühimmat demek ki bu durumda saatlerce kafanıza mermi yağdırmasından daha doğal bir şey olamaz . Bu uçağın en özel yani da bu zaten “Kapasitesi”. Dakikada 610 metre tırmanabilen uçak her türlü pisti kullanabilir. Uçakta 4 adet her biri 4.910 beygir gücünde Allison T56-A15 turboprop motorları bulunur. Kurtarma operasyonlarında da kullanılabilen uçaklardan Amerikan ordusunda 8 adet H ve 13 adet U modelli AC-130 bulunmaktadır.

Ancak AC 130 sadece tek başına etkili bir uçak. AC 130 alçak uçuşlarda oldukça başarılı olan, yerleşim yerleri ve kırsal kesimde hedeflere nokta atışı yapabilen, isabet gücü yüksek bir taarruz uçağıdırAC-130’un klasik saldırı taktiği 3.000 m yükseklikten 300 km/s hızla hedef bölgeye yaklaşmak ve saat yönünün tersine hedef üzerinde daireler çizmektir. Yani hava kuvveti yok sayılabilecek kadar kötü yerlerde iş bitirici donanımlı bir ordunun karşısında ölmesi kaçınılmaz bir uçak.

Genel Bilgiler

• En yüksek hız: 482 km/sa
• Kullanıma sunulma tarihi: 1968
• Uzunluk: 30 m
• Menzil: 4.070 km
• Üreticiler: Lockheed Martin, Boeing, Lockheed Corporation