AEROSTAT (BALON)
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Genel olarak “Aerostat” terimi; yanıcı gaz kullanımı ile kaldırma kuvveti sağlayarak havada tutunan hava araçlarını tanımlamak için kullanılmaktadır. Yatay uçuş yapabilen güçlendirilmiş tipler ise “Hava Gemisi” yada Alman mucidi Von Zeppelin’den ilham alınarak “Zeplin” olarak adlandırılmaktadır. Son dönemlerde statik şekilde bağlı balonları, serbest uçan balonlardan ayırmak için “Aerostat” terimi kullanılmaktadır. Halk arasında genel olarak bu tür hava araçlarının hepsi “Balon” olarak bilinir.
Aerostatlar; kaldırma gazı kullanarak yükselir ve hafiftir. Kullanılan kaldırma gazları genel olarak havadan hafif olan hidrojen, kömür gazı ve helyumdur. İlk zamanlar hidrojen kullanılmasına karşın 1937’deki Hindenburg Zeplin faciası sonrası daha yanıcı hidrojen yerine helyum gazı kullanılmaya başlanmıştır. Aerostatlar serbest uçabilir ya da bir zemine halatlarla bağlı kalabilir. Balonun içerisindeki havanın yoğunluğu atmosferdeki havanın yoğunluğundan daha düşük/büyük olmasına bağlı olarak yükselir veya alçalır. Aerostatlarda genel olarak itki sistemi bulunmaz. Rüzgâr hızına göre hareket eder ve genellikle rijit olmayan gövde yapısına sahiptir. (Zeplinler rijit ve yarı rijit gövde olabilir ve itki/yönlendirme sistemi kullanırlar.)
İlk modern sıcak hava kullanılan Aerostat, Fransız Montgolfier kardeşler tarafından icat edilmiştir. Fransa’nın Annonay bölgesinde, çapı 10,5 metre olan ketenden bir torbayı sıcak havayla doldurarak ilk balonlu uçuşu yapmışlardır. Balon 450 metre kadar yükselerek, 10 dakikada 1,5 millik mesafe katetmiştir. Sonraki uçuşlarını 19 Eylül 1783 tarihinde, aralarında Benjamin Franklin’in de bulunduğu kalabalık karşısında Paris’te yapmışlar ve 6 millik uçuşta balonun sepetine bir horoz, bir ördek ve bir koyun koymuşlardır. İlk insanlı uçuş ise; 15 Ekim 1783 tarihinde yine Paris’te gerçekleşmiş, Fransız fizikçiler Jean-François Pilâtre de Rozier ve Francois d’Arlandes, Montgolfier kardeşler tarafından icat edilen sıcak hava balonu ile 5 millik yol almışlardır.
Aerostat ve hava gemileri (Zeplin) 18 ve 19. yüzyıllarda hava taşımacılığında yaygın olarak kullanılmıştır. Ancak 06 Mayıs 1937 tarihinde 36 kişinin ölümüne neden olan Hindenburg faciası sonrası modern hava taşımacılığı başlamıştır. Havacılık teknolojisi geliştikçe, özellikle 20. yüzyılda Aerostat ve Zeplinlerin yerini daha hızlı ve güvenli hava taşıtları olan uçak, helikopter gibi hava araçları almıştır. Ancak günümüzde başlıca güvenlik, keşif (otonom teknoloji tarafından üretilen Doruk, Tepegöz vb) ve turizm amaçlı (Kapadokya yöresindeki balonlar) kullanılan Aerostatlara rastlamak mümkündür. İlerleyen yıllarda, özellikle ASELSAN tarafından geliştirilen projeler kapsamında, Aerostatların askeri amaçlı kulanımınıda görebileceğimizi düşünüyorum.
YORUMLARA GİT (0)
