B-747
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Havacılık tarihine derin iz bırakan, yaptığı uçuşlar ile hava yolu şirketlerinin gözünde parlayan, gökyüzünün kraliçesi lakaplı uçak olan B747 ve diğer tüm modellerini daha yakından tanıyalım.
Boeing’in tasarımcıları 1960-70 yılları arasında ABD Hava Kuvvetleri kargo uçakları yarışmasına katılmışlardır. Hava Kuvvetleri tarafından istenen boyutlar uçağa 8 feet yüksekliğinde 20 feet uzunluğunda bir konteynerları rahat bir şekilde alacak kargo uçağı üretmeleriydi. Tasarımcılar başlangıçta belirli zorluklar ile karşılaştılar. İlk planladıkları uçak aslında şuanki B747 değildir. Joe Sutter (B747’nin baş tasarımcısı) ve ekibi ilk olarak B707 değiştirmeyi düşündüler, ancak bu pek mümkün olmadı.
İkinci olarak ise iki katlı bir kargo yapmayı düşündüler (B707’nin iki katlı halini düşünün). İlk tasarladıklarında uçağın burun kargo kapak kısmı da kokpit ile birlikte kalkıyordu. Yani uçağın burun kısmından kargo alması için kokpitin de yukarıya doğru kalkması gerekiyordu ve bu aşama sırasında kokpit
normal işlevlerini yerine getiremiyordu, adeta acı çekiyordu diyebiliriz.
Üçüncü olarak kambur tasarım düşündüler. Kokpiti daha yukarı ve geriye aldılar ve bu sayede burun kısmı daha fazla alan alacak ve kargo yükleme sırasında kokpitin yukarıya doğru kalkması gerekmeyecekti. Kambur kısma ise klima ve basınçlandırma sistemleri yerleştirilecekti.
Uçak tasarlandı ancak Boeing’in elinde patladı. Yarışma sonunda ABD Hava Kuvvetleri Lockheed Martin’in C-5 uçağı ile sözleşme imzaladı. Boeing artık istemediği bir uçak ile birlikteydi.
Boeing uçağını nasıl kurtaracaklarını planlıyorlardı ve bu sefer akıllarındaki tasarım bir kargo uçağını yolcu uçağına dönüştürmekti.
Ekip zorlu bir işten sonra uçağı nihayet yolcu uçağına dönüştürmüş ve alıcılarını beklemekteydi. Ancak hiçbir hava yolu ceo’su uçağa ilgi göstermedi. Çünkü o yıllarda şirketlerin ve yolcuların en çok istediği uçaklar onları istediklere yere en hızlı şekilde götürebilecek yani sesten hızlı yolcu uçakları olacaktı.
Tam bu sırada B747’e fazlasıyla ilgisi olan Pan-Am’ın efsanevi kurucusu Juan Trippe uçağın kambur yerinde bulunan klimaları al gövdeye yerleştirerek uçağın kambur
kısmında yer açtı ve bu sayede oraya bir tesis kurulabilecekti. Planlandığı gibi giden tasarım sonucunda uçağın üst kısmına bar-salon açılmış ve yolcular adeta bir tesise gelmişti. Burada bir tesis olması yolcuları daha fazla özgürleştirmiştir. Uçak bu özelliği sayesinde hava yolları şirketlerinin dikkatini çekmişti. Bu, ilk geniş gövdeli ve iki katlı bir uçaktı. Uçağı alan ilk şirket ise PAN-AM şirketidir. Salon ise en fazla 16 yolcu alabiliyordu. B747-100 uçağımızın tarihini öğrendiğimize göre modellerine geçebiliriz.
B747-SR
Japon hava yollarının kalabalık iç hat seferleri yüzünden şirket Boeing’e teklifte bulunmuş ve Boeing bu teklfiler doğrultusunda B747-SR’yi çıkarmıştır. Sadece 29 adet üretilen B747-SR seriyi yeterince özel kılıyor.
B747-SP
ABD-İran ilişkilerinin iyi olduğu yıllar havacılık sektörüne bir uçak daha kazandırmıştı. Bu kez ise B747-SP idi. New York-Tahran aktarmasız uçuş planı için üretilen bu uçak standart B747-100’den 14 metre daha kısaydı. Uçağın 1982 yılında üretimi durmuştur. O güne kadar ise 45 adet üretilmiştir (1987 yılında bir Arap şeyhi için sadece 1 adet üretildi). Aynı zamanda Sp modelinin bir tanesi de NASA tarafından kullanılmaktadır. Uçak en son İran tarafından emekliye ayrıldı.
B747-200
Daha güçlü motorlar, daha fazla kalkış ağırlığı olan B747-200’ü 100’den ayıran en belirgin özelliklerinden biri de ikinci katında 10 pencere olmasıdır. B747-100’de bu sayı yaklaşık olarak 3’tü. Uçak en son İran Air tarafından emekliye ayrılmıştır. Günümüzde ise kargo ulaşımında kullanılmaktadır.
B747-300
B747-300’ün ikinci katında daha fazla yolcu kapasitesi ve acil çıkış kapısı olmasına rağmen yolcular B747-300’e karşı pek tatmin olamamıştı. B747’nin özel serilerinden biri olan 300 modeli 81 adet üretilerek serinin özellerinden biri olsa da şöhreti pek uzun olmamıştı.
B747-400
747 serilerinin en popüleri diyebiliriz. B747-400 diğer 747 modellerine göre adeta evrim geçirmişti. Uçağın kokpitindeki göstergelerin yerini ekranlar almıştı. Daha verimli motorlar kanatlardaki yerini almak ile birlikte kanat uçlarına Winglet’lar eklenmişti. 1989 yılında hizmete girdi ve hem kargo hem yolcu alanında şirketlerin parlayan yıldızı olmuştu. Parlayan yıldız olması onun 690 üretilmesine vesile olmuştu. Günümüzde ise 300’den fazla B747-400 uçmaya devam etmektedir (Covid-19 sebebiyle değişkenlik gösterebilir, bu yazı 13.06.2020 tarihinde yazılmıştır).
B747-800
Yolcu versiyonu pek popüler olmasa da kargo versiyonu sevilen B747-800 günümüzde bir şekilde uçmaya devam ediyor. Virüs sebebiyle zaten şirketlerin derdi büyük uçaklar ile belâdayken B747 serisinin ömrü pek uzun görünmüyor. Ancak yine de 1960’lı yıllardan günümüze kadar uçması onu yeterince özel kılıyor.
B747-AİR FORCE ONE
B747-200’den türetilen Air Force One, 90’lı yıllardan beri ABD başkanlarını taşıyor. Onu diğer B747-200’den özel kılan tabiki içi. Uçağın içinde adeta küçük bir hastane var. Aynı zamanda havada da yakıt ikmali yapabilme özelliğine sahip. 87 telefon ve 19 televizyon var. Uçak iç yapısı gereğince maksimum 96 kişi alabiliyor. Toplamda 26 görevli ile uçan uçak saatte 210 bin dolar yakıyor.
B747-E4 UNİTED STATES OF AMERİCA
Havada âdeta karargah görevi üstlenen B747-E4 en kötü şartlara karşı uçabilir halde
tutulmaktadır. Bu kimi zaman bir nükleer savaş da olabilir. Başkana yapılabilecek bir suikastte
işte bu ihtimallere karşı ülkeyi havadan yönetebilecek uçaklar doğabiliyor. 19 Haziran 1973 tarihinde ilk uçuşunu yapan B747-E4, B747-200 modelinden geliştirilmiştir. B747-E4 ABD adına adeta uçan bir karargahtır. Ve hazırda beklemektedir.Gerekli durumlarda havada 1 haftaya kadar kalabilir.
B747-YAL1
Bir anti-balistik füze önleyicisi olarak görev yapan ve sadece deneysel amaçlı 1 adet üretilen B747-YAL1, B747-400’den türetilmiştir. Ve 2014 yılında emekliye ayrılmıştır. Uçağın burun kısmında çok dikkat çeken bir yapıt bulunmaktadır. İşte o anti-balistik füze sistemidir. Uçak 6 mürettebat ile birlikte uçmaktadır.B747-SR(GELİŞTİRİLMİŞ)
Bildiğiniz üzere geçmiş yıllarda uzay yarışları boyut göstermekteydi. ABD’nin uzay mekiklerinden sonra uzay mekiklerini A noktasından B noktasına götürmek için B747’ler kullanıldı. Uzay mekiği taşıyan 747’ler SR modelinden türetilmişti ve 2 adet üretilmişti. Uçaklar uzay mekiği görevleri bitmesi sebebiyle 2012 yılında emekliye ayrıldılar.
B747-AAC
Hayata geçirilemeyen bir proje olan B747-AAC. Boeing ABD Hava Kuvvetleri’ne uçak taşıyan uçak projesi kapsamında bir tasarım gerçekleştirdi. Uçak B747 türetilecekti. İçindeki uçakları ise yine Boeing üretecekti. İsmi ise B985 MicroFighter’dı, ancak proje maalesef gerçekleşmedi.
B747-EVERGREEN
Boeing 747’nin yangın söndürme uçağıdır. B747-200 modelinden geliştirilmiştir. Su taşıma kapasitesi ise yaklaşık olarak 76 bin tondur.
B747-SOFİA
B747 SF’den türetilen uçak gövdesinde büyük bir teleskop taşıyor ve taşıdığı bu teleskop sayesinde yüksek irtifada görüntü alabiliyor.
B747-PRATT-WHITNEY
Pratt-whitney şirketinin motor testleri için kullandığı uçaktır. Üst kısmında bulunan küçük kanat ve motor ile sık sık karşımıza çıkmaktadır. Üst kısmında bulunan o motor ve diğerleri şirketin kendi test ettiği motorlardır.
Evet Kokpitteyiz takipçileri bugün havacılıkta gökyüzünün kraliçesi lakaplı uçağımızı tanıdık. Aslında bu uçak üzerinde konuşulacak ve anlatılacak çok şey var. Uçtuğunda adeta konuşan ve kendisini ifade edebilen bir uçak. Gerçekten o uçakla uçtuğunuz zaman adeta onunla sohbet edercesine uçuyorsunuz. Bir kraliçede uçuyorsunuz!
YORUMLARA GİT (0)
