CH-53E

Amerika Birleşik Devletleri’nin bugüne kadar havacılık tarihine kazandırdığı uçak ve helikopter sayısı gerçekten çok fazla. ABD’nin uçakların yanında ürettiği helikopterler de dünyanın dört bir yanına satılmakta ve aktif olarak da kullanılmaktadır. Bu helikopterlerden biri de CH-53E helikopteridir. Şimdi bu dev helikopteri daha yakından tanıyalım.

Batı dünyasında üretilen en büyük helikopter olan CH-53E helikopterlerinden bir ara Türkiye de sipariş vermişti. Türkiye bu helikopterden 8 adet sipariş vermiş ancak daha sonrasında iptal olmuştu.

ABD donanması CH-53D helikopterinden 1.8 kat daha fazla kaldırma kapasitesi olan bir gereklilik yayınladı. Sikorsky şirketi de bunun üzerine S-80 helikopteri altında geliştirme çalışmalarına başladı. Ve sonuç itibari ile CH-53E prototip helikopteri ilk uçuşunu 1974 yılında yaptı.


Ch-53D ‘E’ serisinden daha güçlü motorlar daha fazla kalkış ağırlığı sağlayacaktı. Rotor kanatları titanyum-fiberglas-kompozit olarak değiştirildi. Bunun yanında otomatik uçuş kontrol sistemi de eklendi.

Helikopter 1978 yılında CH-53E olarak üretim sözleşmesi imzalandı. Hizmet tanıtımı Şubat 1981’de yapıldı. İlk üretim CH-53E Aralık 1980’de uçtu. Deniz piyadeleri ve Deniz kuvvetleri için toplamda 177 şirket bu uçaktan satın aldı.

CH-53E helikopteri 2 pilot, 1 mürettebat şefi, sağ nişancı, sol nişancı ve kuyruk nişancısı ile uçuyordu. Helikopter 3 turboşaft motorlarından oluşuyordu ve 33+ ton maksimum kalkış ağırlığı vardı. Bunların yanında helikopterin seyir hızı saatte 220 kmdir.

MH-53E
Aynı zamanda CH-53E helikopterinin mayın tarama versiyonu olan MH-53E bulunmaktadır. Bu uçağın(CH-53E) kaza geçmişi ise gerçekten kabarık.

–1 Haziran 1984 yılında tatbikat sırasında yaşanan şok dalgası yüzünden helikopter büyük ölçüde zarar görmüş ve düşmüştür. 4 kişi hayatını kaybetmiştir.
–19 Kasım 1984 yılında bu kez Camp Lejeune, NC’deki rutin bir eğitim görevindeki CH-53E, 7 tonluk bir obüs kaldırdığı sırada kuyruk rotor kısmının fonksiyonunda bir kayıp yaşanmış bu sebeple helikopter dengesini kaybederek yere çakılmıştır. Kazada 6 kişi hayatını kaybederken 1 kişi de yaralanmıştır.
-13 Temmuz 1985 yılında okinawa uçuşu sırasında bölgede bulunan bir giriş kablosuna çarpmış ve olayda 4 kişi hayatını kaybetmiştir.
–20 Mart 1989 yılında Kore Cumhuriyeti’ne ait CH-53E Pohang’da düşmüş, kazada 18 kişi hayatını kaybetmiştir.
–9 Mayıs 1996’da Sikorksy fabrikasında bir Ch-53E düşmüş ve kazada 4 kişi hayatını kaybetmiştir.
–8 Ocak 1987 yılında yine bir CH-53E gece inişi sırasında çakılmış ve kazada 5 mürettebatın tamamı hayatını kaybetmiştir.
–20 Ocak 2002 tarihinde bu kez Afganistan’da bir CH-53E düşmüş ve iki mürettebat hayatını kaybederken 5 kişi de yaralanmıştır. Kaza sebebi ise teknik sorunlar olarak açıklanmıştır.
Aynı zamanda CH-53E ve önceleri(A, E, K, C) gibi serileri de tip benzer kazalara karışmıştır.
–CH53E’nin mayın tarama için geliştirilmiş MH-53E ise bu tip kazalara benzer kazalar yaşamıştır.