Katapult Nedir?

Uçak gemilerindeki savaş uçakları çok kısa bir mesafeden kalkmak zorunda oldukları için katapult sistemi kullanılır. Aslında katapulta mancınık da denilmektedir. Katapultun çalışma sistemi, uçağın ön tekerlekleri katapultun çekme çubuğuna bağlanır. Uçak kalkışa hazır olduğunda katapult silindirleri atıcı olarak da bilinen katapult subayı tarafından geminin reaktörlerinden yüksek basınçlı buharla doldurmak için vanalar açılır. Bu yüksek basınçlı buhar uçağı yüksek hızda itmek için silindilere gerekli kuvveti sağlar. Tüm bunlar olurken uçağın arkasında jet blast deflektörü açılır.

Jet blast deflektörü yüksek enerjili jet motoru egzozu yaralanmaya ve hasara neden olabileceği için açılır. Silindirler uygun basınç seviyesine geldiğinde pilot tarafından uçak motorları patlatılır veya tüm güçte açılır. Katapult subayı pistonları serbest bırakır, kuvvet engelleri de serbest kalır ve buhar basıncı mekiği ve uçağı ileri doğru iter. Mancınığın sonunda, çekme çubuğu mekikten fırlayarak uçağı serbest bırakır ve uçak hızla yükselir. Katapultun çalışma sistemi kısaca böyledir.

Katapult (mancınık) ilk olarak 5 Kasım 1915 yılında kullanıldı. İlk kez denenmesine rağmen başarılı oldu. 1915 yılındaki ilk denemeden sonra katapult sistemi yaygınlaştı. Şu an ise neredeyse tüm uçak gemileri bu sistemi kullanıyor. Bizim TCG Anadolu Amfibi Çıkarma gemimizde (Kamuoyunda Uçak Gemisi) böyle bir sistem bulunmuyor. Böyle bir sistem bulunmadığı için uçak gemisi demek yanlış olur. Ancak şöyle bir strateji vardı. O da F-35’ler dikey iniş kalkış yapabildiği için geminin üzerinde mantıklı düşünürsek uçak bulunurdu. Ancak S-400 krizinden sonra bu da pek mümkün değil.