Nuri Demirağ

Nuri Demirağ, 1886 yılında Sivas’ın Divriği ilçesinde Dünya’ya gelmiştir. İş hayatına memleketi Sivas’ta öğretmenlik yaparak başlayan Demirağ, ardından kısa bir süre Ziraat Bankası‘nda çalışmış ve Maliye Nezareti’nin açtığı sınavı kazanarak Maliye Memuru olarak İstanbul’a atanmıştır.

1918 yılında maliye müfettişi olan Demirağ, kısa bir süre sonra bu görevinden istifa etmiş ve ticaret hayatına atılmıştır.  Özellikle ürettiği “Türk Zaferi” adlı sigara kâğıdıyla kısa sürede oldukça büyük servet edinmiş ve bir ithalat ve ihracat bürosu kurmuştur. Bir süre sonra bu büroyu kapatıp yüksek mühendis olan kardeşi Abdurrahman Naci Demirağ ile birlikte müteahhitliğe başlayan Demirağ, birçok önemli projeye imza atmıştır. Ancak biz bu yazımızda Nuri Demirağ‘ın havacılık alanında yaptığı çalışmalara değineceğiz.

1932 yılında Nuri Demirağ, Atatürk’ün “İstikbal göklerdedir” sözlerini kendisine ilke edinerek gözlerini göklere dikmiş ve “Göklere hakim olamayan milletlerin akıbeti felaket olacağına kat’iyyen kaniim” düşüncesi ile harekete geçmiştir. Türk Hava Kurumu tarafından uçak almak için istenen yardıma şu cevabı verdi: “Mademki bir millet tayyaresiz yaşayamaz öyle ise, ben bu uçakların fabrikasını yapmaya talibim” diyerek işe koyulmuştur.

Daha sonrasında Demirağ, 1936 yılında uçak fabrikasının hazırlıklarına başlamıştır. Demirağ, Türk Hava Kurumu’ndan 24 uçak ve 65 adet planör siparişi almıştır. Takvim yaprakları 17 Eylül 1936 yılını gösterdiğinde fabrika çalışmalarına başlamıştır. Fabrikanın adı Nuri Demirağ Beşiktaş Tayyare Fabrikası olmuştur. Kısa bir süre içinde Nu.D-36 adlı uçakların yapımına başlanır. Test uçuşlarına Yeşilköy’de başlanmış ve test uçuşları Kurtuluş Savaşı Pilotu Basri Alev tarafından gerçekleştirilmiştir.

Nuri Demirağ, bir süre sonra Beşiktaş Tayyare Fabrikası’nın yetersiz olduğunu düşünerek Nuri Demirağ Yeşilköy Tayyare Fabrikası’nı da kurmuştur. Ayrıca Gök Okulu bu fabrika ile birlikte hizmete açılmıştır. THK teknik sebeplerden dolayı uçakların alımını onaylamaz. Fakat planörler alınmıştır. Ayrıca Demirağ tarafından Elmas Paşa Çiftliğinde bir okul kurulmuştur.

Bu okul içinde hangarlar, atölyeler ve Gök okulu vardır. Bu okulda uçak üretimi ve havacılık eğitimi başlamıştır. Gök Okulunda iki farklı eğitim verilmekteydi. Bunlardan biri; pilot yetiştirmeye ve teknik destek sağlayacak bakım personelinin yetiştirilmesine yönelikti. Gök okulunda neredeyse 290 adet pilot yetiştirilmiştir. Demirağ, Gök Okulunda, milli ve manevi değerlere büyük önem vermiştir. Ona göre, Cumhuriyete, vatana, millete, milli kültürüne ve manevi değerlerine bağlı bir havacı gençlik göklerde amansız düşmanlar karşısında, kendinde güç bulacaktır. Şeker hastalığından dolayı 13 Kasım 1950 tarihinde hayatını kaybetmiştir. Nuri Demirağ’a bugüne kadar gerek havacılık alanında gerekse farklı alanlarda ülkemize yaptığı katkılardan dolayı minnettarız.  Ruhu şad olsun.

Bu yazıyı da beğenebilirsiniz:

Vecihi Hürkuş