Türkiye’nin Yangın Söndürme Uçağı Alternatifleri Nelerdir?

Ülkemiz, 28 Temmuz’da başlayan orman yangınlarıyla günlerce boğuştu. Fakat birçok fedakar insan, asker ve dahası sayesinde yangınlarımızı söndürebildik. Bu süre zarfında yabancı ülkelerden kiralanan yangın söndürme uçakları/helikopterleri ile yangınlara etkili bir şekilde müdahale ettik. Son zamanlarda ülkemizde de yangın söndürme uçağı alımı gündem olmuş durumda. Bende bu yazımda, alınabilecek yangın söndürme uçağı alternatiflerini anlatmaya çalışacağım.

Şimdi yangın söndürme uçaklarına bir göz atalım. Ve hangileri ülkemize uygun veya uygun değil, nedenleri ile açıklayayım. Yangın söndürme uçakları kendi içlerinde sınıflara ayrılmaktadır. SEAT ( Single Engine Air Tanker), LAT (Large Air Tanker), VLAT ( Very Large Air Tanker) ve Water Scooper olarak ayrılmaktadır. İlk olarak ülkemizin nasıl bir uçağa ihtiyacı olduğuna bakalım.

DC-10/B-747 Global Super Tanker

Ülkemizin VLAT sınıfına ait bir yangın söndürme uçağına ihtiyacı yoktur. Nedeni ise DC-10 veya B-747 Global Super Tanker gibi VLAT sınıfı uçakların, hem maliyetleri çok yüksektir hem de işletme maliyetleri de çok yüksektir. Ayrıca ülkemizin dağlık coğrafyasına uygun değildir. VLAT sınıfı uçaklar çok büyük olduğundan manevra kabiliyetleri de çok düşüktür. Yani bu kadar büyük uçakların dar vadilerin arasından geçmesini ve istenen noktaya suyu bırakabileceğini bekleyemeyiz. Keza 1 adet B-747 Global Super Tanker uçağının 1 günlük maliyeti 250.000 dolara kadar çıkabilmektedir. Buda bize büyük bir faturaya sebep olur. O yüzden bu sınıftaki uçakları elemek zorundayız.

CL-415

Daha küçük sınıftaki uçaklara bakarsak bunlar ihtiyacımızı karşılayabilir. Örneğin Water Scooper sınıfına giren CL-415 uçakları tercihimiz olabilir. Nedeni ise en yakındaki bir göle inip suyu aldıktan sonra hiç zaman kaybetmeden geri yangın yerine gidebilir. Buda size çok büyük zaman kazandırır. Az önce söylemeyi unuttum DC-10 gibi VLAT sınıftaki uçaklar yere inip su almak zorundadır. Bu ise size büyük zaman kaybı yaşatır. Bir CL-415’in 1 saatlik işletme maliyeti 13.500 dolardır. Uçağın kendisi ise 35 milyon fiyat etiketine sahiptir. CL-415 tercihlerimiz arasında olabilir.

AT-802 Fire Boss

Şimdi ise diğer seçeneklere bakalım. En son genel bir değerlendirme yapacağım. Bir diğer alternatif ise Fire Boss uçağıdır. Fire Boss, saydığım tüm uçaklara göre en ekonomik olanıdır. 1 adet Fire Boss uçağının saatlik maliyeti sadece 3.500 dolardır. Bu fiyat CL-415 uçağına göre önemli ölçüde düşüktür. Küçük bir karşılaştırma yapalım. 6 adet Fire Boss’un görev maliyeti 54.000 dolarken, 1 adet CL-415’in 55.500 dolardır. Ayrıca 6 adet Fire Boss 84.000 galon su taşırken, 1 adet CL-415 27.200 galon su taşıyabilmektedir. Aradaki fark gözler önünde. Aynı zamanda Fire Boss uçakları küçük olduklarından, istenilen yere nokta atışı yapabilir ve itfayecilerin mahsur kalmasını önleyebilir. Sadece göllerden değil, ayrıca nehirlerden de su alımı yapabilir. Bu gerektiği zaman hayat kurtarabilir.

Evet genel bir değerlendirme yapmak gerekirse, kesinlikle Fire Boss uçaklarından yeteri kadar alınmalı ve CL-415 uçaklarından da azda olsa alınmalıdır. Elimizdeki CL-215 uçaklarını ise bakım maliyetlerine katlanarak eğer gökyüzüne döndürebilirsek, diğer iki uçağa büyük destek verebilir. Bugünkü yazım bu kadardı. Kendi çapımda bir değerlendirme yapmak istedim. Yorum yapmayı ve sosyal medya hesaplarımı takip etmeyi unutmayın:)