Varyometre Nedir?

Varyometre diğer adıyla dikey hız göstergesidir. Hava taşıtlarının tırmanma ve alçalma oranlarını birim zamandaki yükseklik farkı cinsinden gösteren bir uçuş göstergesidir. Pilota uçağın tırmanışta, alçalışta veya düz uçuşta olduğu bilgisini feet/dakika cinsinden verir. Varyometre; pitot -statik sisteminin statik basınç tüpüne bağlı üç uçuş aletinden biridir. Pilot, alet veya eğitim uçuşu sırasında varyometreyi uçağın yunuslama durumunun kontrolü için kullanır.

Aletin üst kısmından yükselme miktarına, alt kısmından ise alçalma miktarına ulaşılabilir. Kadran; 0’ın üstünde bir değer gösteriyorsa uçak tırmanışta,0’ı gösteriyorsa düz uçuşta ve 0’ın altında bir değer gösteriyorsa uçak alçalıştadır. Eğer varyometre iyi kalibre edilmişse düz uçuşta 0 değerini gösterir.

Varyometrenin sol alt tarafında bulunan vida ibreyi sıfırlamak için kullanılır. Aletin hassas elemanı olan diyafram kasa içerisinde bulunur.  Kadrandaki değer ise yükseklik değiştikçe değişen atmosfer basıncına göre değişir.

Varyometrenin çalışma prensibi uçağın irtifa değişimi sonucu oluşan statik basınç farkını ele alır. Varyometreye statik basınç bilgilerini pitot-statik sistemi verir. Alet mekanizmasındaki hassas basınç ölçüm elemanı olan difizör valf denilen ölçülendirilmiş bir delik düzeni ile diyaframın hareketini ibreye aktaran mekanik bağlantılardan oluşur. Bu mekanizma hava geçirmez kasa içerisindedir ve pitot-statik sisteminin statik hattına bağlıdır.

Uçak yükselirken ya da alçalırken kapsül içindeki ile dışındaki hava basıncı farklıdır. Bunu sebebi ise kapsül içine alınan basınç geciktirilirken diyafram bu basıncı direkt olarak alır. Ve bu sayede diyaframın basıncı dış atmosfer statik basıncına eşit olur.